W dniach 14–15 października 2016 r. w Domu Misyjnym
Dobrego Pasterza w Nysie odbyło się II Śląskie Forum Historyczne.
Miało ono tym razem charakter międzynarodowy,
co podyktował temat spotkania: „Wpływy kulturowe na dzieje
ziemi śląskiej”. Owocem drugiego forum jest niniejsze opracowanie
– składające się z referatów prelegentów, jak również
artykułów pochodzących od słuchaczy, którzy pragną się
podzielić osiągnięciami swoich poszukiwań i zainteresowań.
Okazuje się, że poprzednie opracowanie: Wracając do źródeł.
Z problematyki dziejów ziemi śląskiej, Verbinum, Górna Grupa
2016, t. I, cieszyło się dużym powodzeniem, co świadczy o zapotrzebowaniu
na tego rodzaju spotkania jak i na opracowanie
tematyki śląskiej.
Jest prawdą, że jeśli chodzi o historię Śląska, możemy spotkać
wiele artykułów czy opracowań książkowych, a wiele informacji
można uzyskać dzięki Internetowi, jednak tematyka
jest tak szeroka i tak bogata, że pogłębiona refl eksja nad nowym
tematem z tej dziedziny przynosi nowe spojrzenia, nowe
treści, dzięki którym można ubogacić swoją wiedzę o tematyce
śląskiej. Jest to ważne szczególnie dla tych, którzy Śląsk uważają
za swoją ojczyznę, jak również dla tych, którzy na Śląsk
przybyli i zamieszkali na stałe lub czasowo.
Bogactwo kulturowe Śląska jako regionu przygranicznego
jest szczególne. To na tej ziemi krzyżowały się i nadal się krzyżują
różne prądy kulturowe, które składają się na całokształt
jej dziejów. Warto zrozumieć to wzajemne przenikanie, które
stanowi o specyfi czności tego regionu. Dopiero wtedy otwiera
się coś nowego, wtedy też łatwiej zrozumieć siebie nawzajem
i zarazem ubogacić się sobą. Kultura oparta na wartościach
zawsze stanowiła o wielkości człowieka. A wartości najpierw
przenikają w nasze życie, w naszą osobowość, mentalność
i pomagają nam tworzyć nowe wyrazy kultury.
Serdecznie zachęcam do przyjęcia tego opracowania jako
daru, który może nam pomóc odnaleźć się w dzisiejszych czasach,
gdzie proces przenikania się kultur jest szczególnie dynamiczny.
Warto odkrywać określone zasady, które tym procesem
rządzą, warto też dołożyć wszelkich starań, aby nie pozostać
zamkniętym na te zjawiska, jako że każde zamknięcie
rodzi niechęć, a często nawet wrogość do innych ludzi tylko
dlatego, że nie są tacy sami jak my, że są po prostu inni. Warto
zauważyć, że wszelkie nieszczęścia społeczne, wszelkie konfl
ikty rodziły się wtedy, gdy chciano za wszelką cenę swoją
kulturę potraktować jako coś wyższego.
Wpływy kulturowe bardzo często zahaczają również o rzeczywistość
religijną. Patrząc daleko wstecz, na początki historii
ziemi śląskiej, dokładnie można zauważyć, że kulturę
na różnych płaszczyznach wnosiły przede wszystkim zakony.
Była to nie tylko kultura o wymiarach duchowych, ale także
kultura agrarna, sztuka, przemysł, szkolnictwo, budownictwo
i wiele innych. W kulturę Śląska dawały swoisty, bogaty
wkład benedyktyni, cystersi, premonstratensi czy augustianie.
Jeszcze dziś możemy podziwiać bogate pomniki kultury, jakie
zakony po sobie pozostawiły: Wrocław, Lubiąż, Książ, Henryków,
Olesno, Czarnowąsy, Jemielnica, Rudy Raciborskie
i wiele innych miejsc. To wszystko ośrodki kultury rozwiniętej,
które promieniowały na okolice, podnosząc poziom życia
ludzi zarówno duchowy, jak i materialny.
Niech lektura niniejszego opracowania pozwoli lepiej poznać
warunki tworzenia się historycznych zrębów dziejów
naszej śląskiej ziemi. Niech także zachęci do dalszych poszukiwań
oraz przemyśleń związanych z dziejami Śląska – ziemi
szczególnej, przez którą po dzisiejszy dzień przewijają się
różnego rodzaju trendy kulturowe. Otwartość na inność może
się stać nowym bogactwem duchowym, jak też ubogaceniem
osobowym.